Η πρώτη υποχώρηση του Βερολίνου - Πως σώθηκε η χώρα από τα "αιμοσταγή" μέτρα που ζητούσαν οι Γερμανοί

Μετά από πέντε χρόνια Μνημονίου και εξαθλίωσης της χώρας η κυβέρνηση ΑΝΕΛ-ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να διαπραγματευθεί και να κερδίσει κάποιους καλύτερους όρους για να δοθούν "ανάσες" στη χώρα. Το κυριότερο που πέτυχε είναι η αποφυγή των "αιμοσταγών"μέτρων που η προηγούμενη κυβέρνηση Α.Σαμαρά είχε ήδη αποδεχθεί να πάρει.

 

 Με βάση τις συζητήσεις εκ του σύνεγγυς και την ανταλλαγή ηλεκτρονικών μηνυμάτων που ακολούθησαν, προκύπτει σαφώς το ότι οι διαβουλεύσεις δεν ολοκληρώθηκαν το Δεκέμβριο όχι λόγω χρόνου αλλά επειδή κάτι τέτοιο προϋπέθετε τη λήψη σκληρών δημοσιονομικών μέτρων. Μέτρα τα οποία η κυβέρνηση Α.Σαμαρά τα είχε αποδεχθεί με μοναδική ευκολία χωρίς την παραμικρή αντίσταση.

 

Η διαπραγμάτευση γινόταν επί τη βάσει ότι η ελληνική πλευρά έπρεπε να καλύψει στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος 3% ΑΕΠ, εξ ου και η πίεση των δανειστών για τη λήψη μέτρων που θα κάλυπταν «κενό» περίπου 1,8 δις ευρώ. Καθ' όλη τη διάρκεια των συζητήσεων δεν ετέθη ή τουλάχιστον δεν συζητήθηκε από τους δανειστές το ενδεχόμενο να χαμηλώσει ο πήχης κάτω από το 3%

 

Τα μέτρα που τέθηκαν στο τραπέζι δεν ήταν one off, δηλαδή εφάπαξ, αλλά μόνιμου χαρακτήρα, όπως η αύξηση του ΦΠΑ στον Τουρισμό, νέες παραμετρικές αλλαγές στον τελευταίο Ασφαλιστικό νόμο που οδηγούσαν σε μείωση ως 20% στις κύριες συντάξεις, αλλαγές στο πλαίσιο για τις απεργίες.

 

Δηλαδή οι δανειστές επιζητούσαν το οριστικό τέλος της ελληνικής κοινωνίας αλλά και τρόπους ώστε να εξουδτερωθεί κάθε αντίσταση. Εάν συνεχίζαμε στο ίδιο μοτίβο αυτοί στο τέλος θα απαιτούσαν και την οριστική κτάργηση των εκλογών, εάν αυτό ήταν εφικτό.

 

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα δέχτηκε να υποστεί αξιολόγηση του υφιστάμενου προγράμματος, αλλά τροποποιημένου (αυτό το κέρδισε) με τις προτάσεις που θα υποβάλει ο Γιάνης Βαρουφάκης τη Δευτέρα. Άρα θα αξιολογηθεί ένα πρόγραμμα με έντονο το στοιχείο της νέας κυβέρνησης.

 

Το μεγάλο κέρδος της ελληνικής πλευράς είναι ότι κέρδισε τον χρόνο που χρειαζόταν (ζήτησε έξι μήνες, έλαβε τέσσερις) εντός του οποίου θα καλύπτονται πλήρως οι δανειακές υποχρεώσεις της χώρας κι εντός του οποίου θα εκπονήσει το νέο πρόγραμμα διάσωσης της χώρας και εξόδου από την κρίση και την πολυετή ύφεση. Όπως αναφέρει το κείμενο της συμφωνίας «Η παράταση αυτή θα παράσχει επίσης τη γεφύρωση του χρόνου για τις συζητήσεις προς μία πιθανή επόμενη διευθέτηση (συμφωνία) μεταξύ του Eurogroup, των θεσμών και της Ελλάδας».

 

Ως τότε, η συμφωνία που παρατείνεται, θα αξιολογηθεί από τους δανειστές μας ως το τέλος Απριλίου και μετά θα επιτραπεί η εκταμίευση της δόσης που απομένει από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και η μεταφορά των κερδών του 2014 από τα ελληνικά ομόλογα που διακρατούν οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης (SMP) ύψους 1,9 δις, κονδύλια τα οποία εξαρχής διεκδικούσε η ελληνική κυβέρνηση και τα οποία πέτυχε να κερδίσει, έστω και ολίγον καθυστερημένα. Και τα δύο χρειάζονται εκ νέου έγκριση από το Eurogroup.

 

Στο μεταξύ τα κεφάλαια που είναι διαθέσιμα ως απόθεμα του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (HFSF) θα παραμείνουν δεσμευμένα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και θα είναι διαθέσιμα καθ΄όλη τη διάρκεια της επέκτασης της δανειακής σύμβασης και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών και το κόστος των αποφάσεων. Εδώ έχουμε άλλη μια επιτυχία της ελληνικής πλευράς.

 

Τι (υποτίθεται ότι) έδωσε στη διαπραγμάτευση η ελληνική πλευρά; Κάτι που η κυβέρνηση έτσι κι αλλιώς επεδίωκε: την ισχυρή δέσμευσή της να διευρύνει και να εμβαθύνει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στη βελτίωση της ανάπτυξης και των προοπτικών απασχόλησης, διασφαλίζοντας σταθερότητα και ανθεκτικότητα του δημοσιονομικού τομέα και ενισχύοντας τη κοινωνική δικαιοσύνη. Οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται (αλλά και επεδίωκαν εξαρχής, το είχαν πει και προεκλογικά) να εφαρμόσουν μακροπρόθεσμες μεταρρυθμίσεις για την πάταξη της φοροδιαφυγής και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ελληνικές αρχές δεσμεύτηκαν απέναντι στο Eurogroup να χρησιμοποιήσουν με το βέλτιστο τρόπο τη συνεχιζόμενη διάθεση τεχνικής βοήθειας.

 

Επίσης ο Γιάνης Βαρουφάκης επανέλαβε την αδιαμφισβήτητη δέσμευση της Ελλάδας να τηρήσει τις δανειακές υποχρεώσεις προς όλους τους πιστωτές, πλήρως και έγκαιρα. Αυτό όμως δεν συνιστά παραχώρηση, καθώς οι υποχρεώσεις μας ουδέποτε αμφισβητήθηκαν.

 

Κάπου στη μέση βρέθηκε η χρυσή τομή στο ζήτημα των πρωτογενών πλεονασμάτων. Η μεν Ελλάδα δεσμεύτηκε να επιτύχει τα «πρέποντα» (appropriate) πλεονάσματα, αλλά και οι δανειστές θα λάβουν υπόψιν τις οικονομικές συνθήκες του 2015 για το στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2015. Δηλαδή, κι εδώ η Ελλάδα πέτυχε αυτό που ήθελε, να περιορίσει στο 1,5% το πρωτογενές πλεόνασμα.

 

Παραχώρηση από ελληνικής πλευράς θεωρείται το ότι οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να απόσχουν από κάθε ανατροπή μέτρων ή μονομερείς αλλαγές στις πολιτικές αυτές και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα είχαν αρνητικές συνέπειες στους δημοσιονομικούς στόχους, στην οικονομική ανάκαμψη ή τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, όπως αξιολογούνται από τους θεσμούς. Η ελληνική κυβέρνηση, όμως, θεωρεί τις εξαγγελίες της (για ληξιπρόθεσμα, για κόκκινα δάνεια, για ρυθμίσεις στα ασφαλιστικά ταμεία) όχι ως μονομερείς ενέργειες, αλλά αντίθετα ως μέτρα που συμβάλλουν αποφασιστικά στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και στην ενίσχυση των κρατικών εσόδων. Αυτό, βέβαια, μένει να γίνει δεκτό από τους εταίρους μας.

 

Όλα θα κριθούν τη Δευτέρα, όπου οι δανειστές καλούνται να αποφασίσουν ποια μέτρα δεν θα έχουν δημοσιονομικό κότος, αλλά και η ίδια η κυβέρνησης καέιται να είνια ιδιίτερα πειστική, σε ότι θα εξαγγείλει.

 

Η αλήθεια είναι ότι μάλλον δεν θα υπάρξουν νέα προβλήματα, ήδη οι Γερμανοί έκαναν υποχωρήσεις διότι τους δόθηκε και ο χώρος για να κάνουν και να μην φανούν αδύναμοι, αλλά και γιατί συνειδητοποίησαν ότι για πρώτη φορά η πλειοψηφία της ΕΕ ήταν εναντίον τους. Όσο για τις ΗΠΑ, γνώριζαν ότι έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ σημαίνει "σκληρό" δολάριο, πτώση των αμερικνικών εξαγωγών και μη εξυπηρέτηση του αμερικανικού χρέους. Η κυβέρνησης ΑΝΕΛ-ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να αναγκάσει το Βερολίνο να κάνει κα΄ποια βήματα πίσω. Και αυτό είναι μια πρώτη νίκη τουλάχιστον μέχρι τον Ιούνιο.