«Νέο χρήμα» χωρίς περιορισμούς, επαναφορά του waiver και απελευθέρωση των επιχειρηματικών συναλλαγών φέρνουν άρση των capital controls το... 2017

Tρεις κινήσεις είναι αυτές που δείχνουν ότι οι τράπεζες οδεύουν προς την ομαλότητα και την σύντομη-μέχρι την Άνοιξη του 2017-άρση των capital controls που κυριολεκτικά  «εξαφάνισαν» την οικονομική δραστηριότητα και στοίχισαν τόσο πολύ στις ελληνικές επιχειρήσεις:

Είναι η άρση των περιορισμών στο «νέο χρήμα», δηλαδή στο χρήμα που θα επιστρέψει από το εξωτερικό, τα στρώματα, τις τσέπες και τις θυρίδες πίσω στις τράπεζες ενισχύοντας το καταθετικό δυναμικό τους, είναι η άμεση αύξηση του ορίου στις επιχειρηματικές συναλλαγές, πιθανότατα στις 50.000 ευρώ,οι οποίες θα απελευθερωθούν και δεν θα χρειάζονται εγκρίσεις, καθώς σήμερα κάθε συναλλαγή άνω των 10.000 ευρώ απαιτεί μια «βαριά» γραφειοκρατική διαδικασία για τη λήψη εγκρίσεων που διαρκεί κάποιες ημέρες επιβαρύνοντας το τραπεζικό σύστημα και τις επιχειρήσεις με ανυπολόγιστες συνέπειες και την επαναφορά του waiver, ήτοι της εξαίρεσης για την αποδοχή των ελληνικών τίτλων ως ενέχυρα στις πράξεις αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ, το οποίο «ξεκλειδώνει» η πρόσφατη συμφωνία για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος και είχε "παγώsει" από τον Φεβρουάριο του 2015, μετά την εκλογή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία όταν είχε καταγγελθεί ως "μπαμπεσιά" από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Α.Τσίπρα σε συνέντευξή του.

Και οι τρεις ενέργειες δείχνουν ότι οι τράπεζες επιτέλους βρίσκονται στον δρόμο για την άρση των capital controls.

Αναλυτικά: 

Θα δοθεί πλήρης ελευθερία κινήσεων στο «νέο χρήμα».

Στόχος των τραπεζών είναι η άρση όλων των περιορισμών για το νέο χρήμα που θα εισρεύσει στα γκισέ, και σε μία καλή συμφωνία για το ελληνικό χρέος για να τονώσουν την εμπιτοσύνη στα τραπεζικά ιδρύματα και να επιστρέψουν οι καταθέσεις

Χωρίς περιορισμό των capital controls, δεν μπορεί να υπάρξει ενίσχυση της εμπιστοσύνης, βελτίωση της ρευστότητας και επιστροφή της οικονομίας σε θετική πορεία.

Έχει ολοκληρωθεί η τεχνική προετοιμασία ώστε να δοθεί πλήρη ελευθερία κινήσεων στο «νέο χρήμα», δηλαδή καταθέσεις που θα επιστρέψουν στο τραπεζικό σύστημα.

Στόχος της κυβέρνησης είναι η χαλάρωση των περιορισμών να γίνει γρήγορα μετά την επαναφορά της εξαίρεσης (waiver) από την ΕΚΤ, κάτι που αναμένεται να πραγματοποιηθεί στη συνεδρίαση του δ.σ. της Ευρωτράπεζας την επόμενη Πέμπτη 2 Ιουνίου.

Θα δοθεί δηλαδή πλήρης ελευθερία κινήσεων στο «νέο χρήμα», δηλαδή σε καταθέσεις που θα επιστρέψουν στο τραπεζικό σύστημα.

Κάθε νέο ευρώ εκτός τραπεζικού συστήματος (στρώματα, θυρίδες κλπ.) που θα επιστρέψει στις τράπεζες ως κατάθεση θα είναι ελεύθερο να μετακινείται χωρίς κανέναν απολύτως περιορισμό.

Σε ό,τι αφορά τις συναλλαγές για εισαγωγές, δεν θα χρειάζεται ειδική έγκριση μέχρις ενός ορίου, πιθανότατα 50.000 ευρώ. Αυτό θεωρείται από στελέχη των τραπεζών το σημαντικότερο βήμα περιορισμού των capital controls.

Η απελευθέρωση των εισαγωγών αποτελούσε πάγιο αίτημα του επιχειρηματικού κόσμου καθώς σήμερα κάθε συναλλαγή άνω των 10.000 ευρώ απαιτεί μια πολλές εγκρίσεις, είναι πολυήμερος κάτι που για τις επιχειρήσεις είναι «δολοφονικό» καθώς τις βγάζει εκτός από την καθημερινή οικονομική τους λειτουργία.

Με την αλλαγή οι επιχειρηματικές συναλλαγές, μέχρι του ορίου πιθανότατα των 50.000 ευρώ, θα απελευθερωθούν και δεν θα χρειάζονται εγκρίσεις. Ωστόσο η ευθύνη θα βαρύνει την επιχείρηση και θα πρέπει να είναι σε θέση, όταν ζητηθεί, να αποδείξει ότι η συναλλαγή αφορούσε εισαγωγές αγαθών.

Η επαναφορά του waiver, ήτοι της εξαίρεσης για την αποδοχή των ελληνικών τίτλων ως ενέχυρα στις πράξεις αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ όμως είναι καίριας σημασίας καθώς είχε «παγώσει» από τον Φεβρουάριο του 2015, μετά την εκλογή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία και ήταν μια «βρώμικη» ενέργεια από τους δανειστές.

Η επαναφορά του waiver θα αποφασιστεί κατά την επόμενη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που είναι προγραμματισμένη για τις 2 Ιουνίου.

Η επαναφορά του βέβαια σημαίνει και κάτι άλλο: Οι Ευρωπαίοι αποδέχονται πλέον την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖ-ΑΝΕΛ.

Η συγκεκριμένη εξέλιξη αναμένεται να δώσει τη δυνατότητα στις ελληνικές τράπεζες να αντικαταστήσουν μέρος των χρημάτων που δανείζονται από τον (υψηλού κόστους) έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας της Τράπεζας της Ελλάδος (ELA), με την χρηματοδότηση της ΕΚΤ και να ωφεληθούν από τη διαφορά του επιτοκίου.

«Οι ελληνικές τράπεζες θα έχουν όφελος της τάξης των 150 εκατ. ευρώ από το χαμηλότερο επιτόκιο, μόλις επανέλθει το waiver και 300 εκατ. ευρώ στην περίπτωση που τα ελληνικά ομόλογα συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ», αναφέρει τραπεζικό στέλεχος στο Reuters.

Σημειώνεται ότι η ΕΚΤ απέσυρε το waiver στις αρχές του 2015 με αποτέλεσμα οι ελληνικές τράπεζες να υποχρεωθούν να καταφύγουν στον ακριβότερο ELA για να καλύψουν τις χρηματοδοτικές τους ανάγκες. Η επαναφορά του waiver θα μπορούσε να μειώσει την εξάρτηση από τον ELA κατά περίπου 10 δισ. ευρώ.

Στο τέλος Απριλίου οι τράπεζες είχαν δανειστεί από τον ELA 66,88 δισ. ευρώ.

Η εξέλιξη είναι θετικότατη αφού οι τράπεζες επιστρέφουν στην "κανονικότητα" και αποτελεί προάγγελο άρσης των capital controls. Αυτό θα εξαρτηθεί από την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταθετών.

Σημειώνεται ότι στο διάστημα Νοέμβριο 2014 - Ιούνιος 2015 (όποτε και επιβλήθηκαν τα capital controls) οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 42 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα περισσότερα, περί τα 30 δισ. ευρώ, βρίσκονται εντός χώρας. Τα «400άρια» που έσπευδαν να παίρνουν κάθε εβδομάδα οι συνταξιούχοι από τα ΑΤΜ για να τα πάρουν μαζί τους στο στρώμα έπαιξαν και αυτά μεγάλο ρόλο.

Οι τράπεζες εκτιμούν ότι σταδιακά μέρος αυτών θα επιστρέψει στο τραπεζικό σύστημα όσο χαλαρώνουν οι περιορισμοί και ενισχύεται το κλίμα εμπιστοσύνης.

Επιπλέον, ώθηση στην ρευστότητα των τραπεζών θα δώσουν τα 3 δισ. ευρώ που αποτελούν μέρος της δόσης που φέρνει η αξιολόγηση και τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα.

Παράλληλα τραπεζικά στελέχη προειδοποιούν ότι με την «απελευθέρωση» του «νέου χρήματος» θα πρέπει πάσει θυσία να διασφαλιστούν το θετικό κλίμα και η σταθερότητα καθώς σε περίπτωση νέας επιδείνωσης των συνθηκών, το ελεύθερο χρήμα θα μπορούσε γρήγορα να αποχωρήσει από τη χώρα αποδυναμώνοντας και την οικονομία.

Η συμφωνία τελικώς φαίνεται να έχει θετικές επιπτώσεις αρκεί να μην χαθεί χρόνος.

Ευρωπαϊκές πηγές για το ζήτημα του χρέους είπαν ότι «δεν υπάρχουν άμεσες αποφάσεις και αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς δεν υπάρχουν άμεσες λήξεις». Οι ίδιες πηγές επισήμαναν ότι σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, οι χώρες της ευρωζώνης δεσμεύθηκαν να εξετάσουν την περίπτωση πρόωρης εξαγοράς δανείων του ΔΝΤ, ή των διμερών δανείων με τις χώρες της ευρωζώνης, χρησιμοποιώντας τα αδιάθετα κεφάλαια (περί τα 20 δισ. ευρώ) που προορίζονταν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Ωστόσο, κάτι τέτοιο θα χρειαζόταν την έγκριση ορισμένων εθνικών κοινοβουλίων.»

Εξάλλου, στελέχη της ευρωζώνης εκτίμησαν ότι οι πιθανότητες να επιστρέψει η Ελλάδα στις αγορές στο τέλος του προγράμματος, με «λογικά επιτόκια», είναι πολύ μεγαλύτερες μετά τη συμφωνία που επετεύχθη στο Eurogroup. 

Οι ίδιοι παράγοντες εξήγησαν ότι η πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές μπορεί να ξεκινήσει σταδιακά, το δεύτερο εξάμηνο του 2017 και ότι στόχος είναι η πλήρης πρόσβαση της χώρας στις αγορές ως τα τέλη του 2018.

Όσο πιο αξιόπιστη είναι η οικονομική πολιτική της Ελλάδας (και επιτευχθεί ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα) τόσο μικρότερα θα είναι και τα spreads, ανέφεραν. Ωστόσο παραδέχθηκαν ότι ο δανεισμός από την ευρωζώνη είναι πάντα φθηνότερος.

Τέλος, πηγές της ευρωζώνης εκτιμούν ότι η δεύτερη αξιολόγηση θα ξεκινήσει περί τα τέλη Οκτωβρίου, επισημαίνοντας ότι αυτά που θα πρέπει να γίνουν δεν είναι τόσο δύσκολα σε σχέση με τα προαπαιτούμενα της πρώτης αξιολόγησης.

Όμως όλα αυτά δεν αλλάζουν την βλοσυρή πραγματικότητα. Ο Έλληνας πολίτης έχει φόρο πια μέχρι και στον αέρα που αναπνέει. Αυτή θα είναι η τελευταία ευκαιρία. Θέλει να δει πραγματική ανάπτυξη που θα «αναπτύξει» και την δική του τσέπη, όχι μόνο κάποιων άλλων.