H7N9 - Ούτε πανικός ούτε εφησυχασμός.

Ούτε πανικός ούτε όμως και εφησυχασμός: Αυτή είναι η συμβουλή του καθηγητή Οστερχάους σχετικά με το στέλεχος Η7Ν9 της γρίπης που έχει «πλήξει» την Κίνα και εκφράζονται φόβοι ότι μπορεί να εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο

Τη στιγμή που τα κρούσματα του νέου (για τους ανθρώπους) στελέχους Η7Ν9 της γρίπης αυξάνονται στην Κίνα – έχουν φθάσει τα 21 συμπεριλαμβανομένων έξι θανάτων- γεννώντας φόβους για τον κίνδυνο μιας νέας πανδημίας, ένας διεθνώς αναγνωρισμένος ιολόγος συνιστά, μιλώντας στο «Βήμα», ψυχραιμία, αλλά σε καμία περίπτωση εφησυχασμό.

Ο καθηγητής και διευθυντής του Ινστιτούτου Ιολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Erasmus στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας Αμπ Οστερχάους, ο «ιπτάμενος Ολλανδός» όπως συνηθίζουν να τον αποκαλούν στην επιστημονική κοινότητα καθώς είναι παντού και πάντα παρών όταν εμφανίζεται ιογενής κίνδυνος οπουδήποτε ανά τον κόσμο, μάς λέει ότι «δεν υπάρχει κανένας λόγος πανικού, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή αλλά ούτε και εφησυχασμού καθώς οι ιοί, όπως έχει επανειλημμένως αποδείξει η πείρα μπορούν να είναι απρόβλεπτοι».

Καθησυχαστικός ο ΠΟΥ

Τα λόγια αυτά του καθηγητή Οστερχάους, ο οποίος είναι ο επιστήμονας που έχει ανακαλύψει τουλάχιστον μια ντουζίνα νέους ιούς, έρχονται ταυτόχρονα με τις καθησυχαστικές δηλώσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Ο εκπρόσωπος του ΠΟΥ στην Κίνα Μάικλ Ο’Λίρι ο οποίος παραχώρησε κοινή συνέντευξη Τύπου με εκπροσώπους της κινεζικής κυβέρνησης στο Πεκίνο τόνισε ότι «μέχρι στιγμής βλέπουμε μόνο σποραδικά κρούσματα μιας σπάνιας ασθένειας και δεν αποκλείεται η κατάσταση να παραμείνει έτσι.

Δεν είναι επομένως ώρα για υπερβολικές αντιδράσεις και πανικό». Ο Ο’Λίρι προειδοποίησε ωστόσο ότι οι γνώσεις των επιστημόνων σχετικά τόσο με την «πηγή» από την οποία ξεπήδησε το στέλεχος Η7Ν9 όσο και με τον ακριβή τρόπο μετάδοσής του παραμένουν ελλιπείς.

Ο καθηγητής Ιολογίας του Ιατρικού Κέντρου Erasmus στην Ολλανδία, Αμπ Οστερχάους
Δεν φαίνεται να μεταδίδεται εύκολα μεταξύ ανθρώπων

Αυτό ακριβώς ανέφερε και στο «Βήμα» ο καθηγητής Οστερχάους. Όπως είπε, σε ό,τι αφορά την «πηγή του κακού», αυτή πιθανότατα είναι τα πτηνά, όμως δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι καθώς το Η7Ν9 δεν προκαλεί σοβαρά συμπτώματα και θάνατο σε αυτά, με αποτέλεσμα να επιτελεί το έργο του περνώντας απαρατήρητο.

Οσο για την ευκολία μετάδοσης του στελέχους μεταξύ ανθρώπων, ούτε και σε αυτό το πεδίο μπορούμε να έχουμε σαφείς και οριστικές απαντήσεις. «Όλα πάντως μέχρι στιγμής δείχνουν ότι το νέο στέλεχος δεν φαίνεται να μεταδίδεται εύκολα μεταξύ ανθρώπων. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι κινεζικές αρχές ανέφεραν πως παρακολουθούν 621 άτομα που ήλθαν σε επαφή με εκείνους που νόσησαν και κανένα εξ αυτών μέχρι στιγμής δεν έχει παρουσιάσει συμπτώματα της νόσου».

Προκειμένου να διατηρήσει τον έλεγχο της κατάστασης η κινεζική κυβέρνηση θανάτωσε τις τελευταίες ημέρες δεκάδες χιλιάδες πουλερικά στα οποία μπορεί να μεταδοθεί το στέλεχος χωρίς να προκαλεί σοβαρά συμπτώματα. Ο ΠΟΥ επαίνεσε την κίνηση αυτή των αρχών στην Κίνα. Ωστόσο παρά τις διαβεβαιώσεις για ελεγχόμενη κατάσταση δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκφράζουν ανησυχία με αφορμή «πικρά»… κινεζικά διδάγματα του παρελθόντος που αφορούν απόκρυψη της αλήθειας.

Ποια είναι αυτά τα «πικρά» διδάγματα; Όταν το 2002 ένας άλλος «εφιάλτης» για τη δημόσια υγεία ξεκίνησε την παγκόσμια «καριέρα» του από την Κίνα – επρόκειτο για το Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο (SARS) – οι αρχές της χώρας βλέποντας ότι η επιδημία θα μειώσει σημαντικά τις αεροπορικές μετακινήσεις προσπάθησαν αρχικώς να αποκρύψουν το ξέσπασμα, κάτι που βέβαια δεν κατέστη δυνατό στη συνέχεια αφού το ζήτημα έλαβε παγκόσμιες διαστάσεις.

Η κατάσταση δείχνει να είναι υπό έλεγχο

Θα μπορούσε να συμβαίνει και τώρα κάτι παρόμοιο; ρωτήσαμε τον καθηγητή Οστερχάους. Εκείνος απάντησε καθησυχαστικά. Όπως σημείωσε «δεν πιστεύω ότι η Κίνα κρύβει την πραγματική κατάσταση με το στέλεχος. Δείχνει να διατηρεί τον έλεγχο των πραγμάτων. Ωστόσο οι ιοί είναι πάντα απρόβλεπτοι και για τον λόγο αυτό πρέπει να παρακολουθούμε στενά την πορεία του Η7Ν9 τόσο στον πληθυσμό όσο και στο εργαστήριο μελετώντας ενδελεχώς τη γενετική αλληλουχία του για πιθανές επικίνδυνες για τον άνθρωπο μεταλλάξεις που μπορεί να υποστεί».

Συνεχής επαγρύπνηση και μελέτη

Ο δρ Οστερχάους δίνει ένα πρόσφατο παράδειγμα που δείχνει πόσο «ύπουλοι» μπορεί να είναι οι ιοί. Αναφέρεται στην πολυσυζητημένη και ριψοκίνδυνη κατά κάποιους περυσινή μελέτη που διεξήχθη στο Ιατρικό Κέντρο Erasmus υπό τον καθηγητή Ρον Φουσιέ και αφορούσε ένα άλλο στέλεχος της γρίπης των πτηνών, το Η5Ν1.

Οι ειδικοί έδειξαν σε εκείνη την περίπτωση ότι πέντε μόνο μεταλλάξεις του στελέχους είναι αρκετές ώστε να καταστήσουν τη μετάδοσή του πολύ εύκολη μεταξύ θηλαστικών και συγκεκριμένα κουναβιών (η μελέτη χαρακτηρίστηκε επικίνδυνη καθώς εκφράστηκαν φόβοι ότι τα μεταλλαγμένα στελέχη που δημιουργούνται στο εργαστήριο μπορούν να ξεφύγουν και να προκαλέσουν πανδημία ή ακόμη και να αποτελέσουν χρήσιμη «πυξίδα» στα χέρια επίδοξων βιοτρομοκρατών).

«Δεν λέω ότι ένα τέτοιο εφιαλτικό σενάριο θα γίνει σίγουρα πραγματικότητα. Λέω όμως πως για να μην γίνει πραγματικότητα πρέπει να είμαστε εκεί, στις επάλξεις και να παρακολουθούμε την πορεία και τη συμπεριφορά κάθε εν δυνάμει επικίνδυνου στελέχους, όπως το Η7Ν9» καταλήγει ο ειδήμονας. Και σίγουρα αυτή η σύσταση έχει ιδιαίτερη βαρύτητα όταν προέρχεται από τόσο αρμόδια χείλη…