Η κυβέρνηση σε κρίσιμο σταυροδρόμι: Τα σενάρια και οι επιλογές σε καθεστώς οικονομικής ασφυξίας

Η συμφωνία με τους δανειστές δεν έχει κλείσει και το Eurogroup της Μεγάλης Πέμπτης είναι αμφίβολο αν τελικά θα γίνει. Οι δανειστές επιμένουν στη λήψη των προληπτικών μέτρων ύψους 3,6 δισ. ευρώ, πέραν των 5,4 δισ. ευρώ στα οποία έχει συμφωνήσει το Μέγαρο Μαξίμου και τα περιθώρια πλέον στενεύουν επικίνδυνα με την οικονομική ασφυξία να πλησιάζει και πάλι.

Η κυβέρνηση έχει αρχίσει να “σαρώνει” τα αποθεματικά από Ταμεία και Δημοσίους Οργανισμούς προκειμένου να μπορέσει να πληρώσει τους επόμενους δύο-τρεις μήνες μισθούς και συντάξεις, αλλά το ερώτημα είναι μέχρι πότε θα αντέξει. Ήδη, η κοινωνία στενάζει μη αντέχοντας άλλα μνημόνια, η αντιπολίτευση σηκώνει τους τόνους της αντιπαράθεσης και οι βουλευτές της συμπολίτευσης εκφράζουν πλέον τη δυσφορία τους.

Αν τελικώς η συμφωνία δεν κλείσει μέσα στις επόμενες ημέρες και οι βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ από την επαρχία πάνε στις πόλεις και στα χωριά τους για το Πάσχα, όπου αναμένεται να ακούσουν τα εξ αμάξης, η κατάσταση θα γίνει ακόμη πιο δύσκολη για το 

Μέγαρο Μαξίμου που μέχρι τώρα είναι η αλήθεια έχει καταφέρει να κρατήσει την κυβερνητική συνοχή, αλλά μετά την Ανάσταση θα πρέπει να ψηφιστούν δύο νομοσχέδια, ασφαλιστικό και φορολογικά, με μέτρα διάλυσης της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.

Και το ερώτημα που τίθεται είναι μέχρι πότε θα αντέξει η κυβέρνηση την πίεση από τους δανειστές και την κοινωνία; Μία εκδοχή που παραμένει ισχυρή είναι αφού ψηφίσει τα μέτρα των 5,4 δισ. ευρώ να επιχειρήσει ηρωική έξοδο προκαλώντας εκλογές. Μια άλλη είναι να προκηρύξει εκλογές με το δίλημμα μνημόνια ή έξοδος από το ευρώ, καθώς βλέπει πώς αυξάνεται στους Έλληνες η πεποίθηση πώς η οικονομική κρίση δεν μπορεί να ξεπεραστεί εντός του ευρώ.

Καθοριστικής σημασίας παράγοντας θα είναι, όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές το θέμα του χρέους. Αν το Μέγαρο Μαξίμου παρά τα μέτρα των 5,4 δισ. ευρώ και πιθανότατα μία λύση κοινά αποδεκτή για τον τρόπο λήψης πρόσθετων μέτρων σε περίπτωση που δεν πιάνονται μέχρι το 2018 οι δημοσιονομικοί στόχοι, δεν συνοδευτεί από μία κίνηση ελάφρυνσης του χρέους με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα τότε θα ενισχυθεί το ενδεχόμενο των εκλογών.

Μέχρι στιγμής πάντως η κατάσταση είναι εξαιρετικά δυσοίωνη για την κυβέρνηση αφού χωρίς συμφωνία θα υπάρξουν προβλήματα το επόμενο διάστημα στην πληρωμή μισθών και συντάξεων. Η εκταμίευση της προγραμματισμένης δόσης -με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης- καθυστερεί, τα έσοδα δεν γνωρίζουν και τις καλύτερες μέρες τους και η αβεβαιότητα χτυπάει κόκκινο.

Το μεγάλο πρόβλημα για την κυβέρνηση στις διαπραγματεύσεις σχετίζεται με το λεγόμενο προληπτικό πακέτο των πρόσθετων μέτρων των 3,6 δισ. ευρώ. Η ελληνική πλευρά επιμένει να μην ονομαστικοποιηθούν και νομοθετηθούν μέτρα, όπως πιέζουν οι «σκληροί» των δανειστών. Φοβάται ότι εάν υπάρξει μία τέτοια δέσμευση, τότε θα είναι δύσκολα διαχειρίσιμη πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά.

Διαμηνύει συγκεκριμένα πώς δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος θεσμοθέτησης προληπτικών μέτρων και γι’ αυτό κυκλοφορούν σενάρια και φήμες περί πολιτικών εξελίξεων, ενώ είναι πάντα στη συζήτηση το ενδεχόμενο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος να επιλέξει την παραίτηση.

Προτείνει τη θεσμοθέτηση απλώς του «αυτόματου κόφτη» των δημοσίων δαπανών, εάν υπάρχουν αποκλίσεις από τους στόχους. Η Κομισιόν φαίνεται να βλέπει θετικά την τελευταία αυτή ιδέα της Αθήνας και να διαδραματίζει συμβιβαστικό ρόλο. Ωστόσο δεν είναι αυτή που επιβάλλει τους όρους της διαπραγμάτευσης.

Την ίδια ώρα έχει αρχίσει να στήνεται η επιχείρηση «σκούπα» για τη μεταφορά των αποθεματικών των ταμείων, των νοσοκομείων και των δημοσίων οργανισμών προς την Τράπεζε της Ελλάδας για την αντιμετώπιση ενδεχόμενης οικονομικής ασφυξίας. Το σκηνικό θυμίζει το Μάιο του 2015 όταν η κυβέρνηση είχε προχωρήσει σε ανάλογες ενέργειες.

Την Πέμπτη εγκρίθηκε από το διοικητικό συμβούλιο της εισηγμένης ΕΥΔΑΠ η μεταφορά ποσού, με το επιχείρημα ότι το επιτόκιο που χορηγεί η ΤτΕ είναι υψηλότερο, 3,70%. Την ίδια μέρα εστάλη έγγραφο στα νοσοκομεία όλης της χώρας να μεταφέρουν τα ταμειακά τους διαθέσιμα. Το ίδιο κυβερνητικό αίτημα απευθύνθηκε και στον ελλειμματικό ΕΟΠΥΥ που έχει τεράστιες οφειλές προς τρίτους, επικαλούμενη την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου του 2015.

Χθες εγκρίθηκε η μεταφορά 67 εκατ. ευρώ από το Ταμείο της Βουλής σε λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος. Μάλιστα, ο πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης που έδωσε τη σχετική έγκριση, τόνισε ότι αν αυτό είχε γίνει από πέρυσι, το Ταμείο της Βουλής θα είχε ενισχυθεί με 1,5 εκατ. ευρώ από τις αποδόσεις. Υπενθυμίζουμε ότι πέρυσι η κ. Ζωή Κωνσταντοπούλου είχε αρνηθεί τη μεταφορά χρημάτων.

Το σαφάρι δεν έχει τέλος. Στόχος της κυβέρνησης είναι να εξασφαλίσει τη μέγιστη δυνατή ρευστότητα για την κάλυψη των αναγκών καθώς όπως επισήμανε και ο Ρέγκλινγκ, η ρευστότητα στην Ελλάδα «γίνεται για άλλη μια φορά οριακή». Οι πολύμηνες καθυστερήσεις στις διαπραγματεύσεις για την αξιολόγηση, δημιούργησαν και πάλι οριακές καταστάσεις.

Πάντως ακόμη και αν κλείσει μέσα στην εβδομάδα η αξιολόγηση, η κυβέρνηση δεν μπορεί να εκταμιεύσει χρήματα πριν τον Ιούνιο του 2016. Το επιχείρημα που επικαλείται η κυβέρνηση στις επιστολές της προς τις διοικήσεις οργανισμών είναι ότι η μεταφορά είναι προς όφελός τους αφού το επιτόκιο είναι υψηλότερο και ότι είναι διασφαλισμένα τόσο τα κεφάλαιά τους όσο και η άμεση επιστροφή των χρημάτων τους αν παραστεί ανάγκη.

 
Είναι σαφές πώς η κυβέρνηση έχει φτάσει και πάλι σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και καλείται να διαλέξει ποιον δρόμο θα πάρει. Αυτόν της συνέχισης του μνημονίου που πήρε και το περασμένο καλοκαίρι ή των εκλογών με το διακύβευμα ευρώ ή δραχμή;